Qaraciyər xərçəngi yaranmadan qarşısını almaq çox önəmlidir. Qaraciyər xərçəngi zəminində iltihab və sirroz kimi tanınan dəyişikliklər baş verər. Qaraciyərə zərərli dərman və maddələr, infeksiyalar (hepatit B və C) artıq çəkidən uzaq durmaq qaraciyər xərçənginin qarşısını almaqda çox vacibdir. Hepatit B üçün peyvəndləri vaxtında vurdurmaq lazımdır. Hepatit C-yə yoluxmuş xəstələrin müalicə edilməsi, pəhrizlə sağlam formda qalmaq, davamlı idmanla məşğul olmaq qaraciyər xərçənginin qarşısının alınmasında vacib rol oynayır.

Erkən mərhələdə diaqnoz qoyulan xəstələrin nəticələri yaxşı olur. Müxtəlif müayinə üsulları (USM, KT, MRT) rutin fizioterapiya, qan analizləri kimi müayinə üsulları ilə xərçəngin olub-olmaması araşdırılır. Qaraciyər xərçəngi yaranmadan bəzi testlər istifadə edilərək xəstəliyi mümkün qədər erkən dövrdə saxlamaq mümkündür.

Spesifik qaraciyər yağlanması ( irəliləyən alkaqoldan asılılı olmayan yağlı qaraciyər xəstəliyi, alkaqol asılılığı olmayan qaraciyər piylənməsi) olan xəstələrin həyatlarının qabaqcıl mərhələlərində qaraciyər xərçəngi yarana bilər. Lakin hər qaraciyər yağlanması qaraciyər xərçənginə çevriləcək mənasına gəlməz. Bu xəstəliklər xərçəng olaraq qəbul edilməz.

Bəli. Birinci dərəcəli öd sirrozu qaraciyərin daxilində yerləşən öd yolları və öd kanalını uzun müddət zədələdiyinə görə qaraciyər xərçənginə səbəb ola bilər. Birinci dərəcəli öd sirrozu olan xəstələrin qaraciyəx xəstəlikləri üzrə mütəxəssis (hepatoloq) tərəfindən təqib edilməsində fayda var.

Cavab: Ümumilikdə bütün xərçəng müalicələrində tətbiq edilən müalicələr qaraciyər xərçəngi üçün də keçərlidir. Bunlar:

• Xəstəliyin yerli müalicəsi: Cərrahiyyə ( şişin çıxarılması, qaraciyər nəqli), şüa müalicəsi, şişin yandırılması ( radiofrekans, mikrodalğa ablasiya), dondurulması ( kriyoablasiya), şişə spirt inyeksiya edilməsi, qaraciyər damarından tətbiq edilən kimyaterapiya dərmanları ilə şişi qidalandıran əsas damarların tıxanması prosesləri.
• Xəstəlik qaraciyər xaricinə yayıldığı hallarda müxtəlif kimyaterapiya dərmanları tətbiq edilir.

Herbal müalicələr minlərlə tərkibə sahib olan termindir. Təəssüf ki bəzi şirkətlər tərəfindən istehsal edilən və marketlərdə asanlıqla tapılan məhsullar gün keçdikcə artmaqdadır. Məsləhətim: belə dərmanların həkimlərinizin icazəsi olmadan istifadə edilməməsində fayda var.