Öd kisəsi xərçəngi

Öd kisəsi qarının üst sağ tərəfində və qaraciyərin altında yerləşir. Kiçik, armud şəkilli ödü toplayan orqandır. Öd kisəsi qaraciyər tərəfindən ifraz edililən ödü toplayır. Öd kisəsi xərçəngi nadir hallarda görülür.

Öd kisəsi xərçəngi erkən mərhələdə aşkar edilərsə, müalicə şansı çoxdur. Lakin bəzi öd kisəsi xərçəngi proqnozları ümumilikdə çox zəif olduqda gec aşkar edilir. Öd kisəsi xərçənginin diaqnozunu qoymaq çox çətindir, çünki qabarıq əlamət və ya simptom göstərməz. Bundan başqa, öd kisəsinin nisbətən gizli quruluşu, öd kisəsi xərçəngini müəyyənləşdirmədən böyüməsini asanlaşdırır.

Nə zaman həkimə müraciət etmək lazımdır?

Yuxarıda qeyd edilən hər hansı əlamət və simptom varsa mütləq həkiminizlə danışın.

Səbəblər

Öd kisəsi xərçənginə nəyin səbəb olduğu aydın deyil. Həkimlər öd kisəsi xərçənginin, sağlam öd kisəsi hüceyrələrinin DNT-lərində dəyişikliklər (mutasiyalar) edilməsi səbəbi ilə əlaqələndirirlər. Bu mutasiya hüceyrələrin nəzarətdən çıxmasına və normal olaraq digər hüceyrələr məhv olduqda yaşamağa davam etməsinə səbəb olur. Toplanan hüceyrələr, öd kisəsinin daxilinə və bədənin digər bölgələrinə yayılan bir şiş əmələ gətirir. Bəzən öd kisəsi xərçəngi, öd kisəsinin daxili səthini sıralayan glandular hüceyrələrdə başlayır. Bu tip hüceyrələrdə başlayan öd kisəsi xərçənginə adenokarsinom adı verilir. Bu termin, bir mikroskop altında tədqiq edildiyi zaman xərçəng hüceyrələrinin ortaya çıxış şəklinə toxunur.

Risk faktorları

Öd kisəsi xərçəngi riskini artıran səbəblər:

• Cinsiyyət: Öd kisəsi xərçəngi qadınlarda daha çox müşahidə edilir.
• Yaş: Yaşlandıqca öd kisəsi xərçəngi riski artır.
• Öd daşı varlığı : Öd kisəsi xərçəngi, keçmişdə öd daşı olan insanlarda daha geniş yayılmışdır.
• Digər öd kisəsi xəstəlikləri: Öd kisəsi xərçəngi riskini artıran digər öd kisəsi xəstəlikləri öd kisəsi polipləri və xroniki öd kisəsi infeksiyanı əhatə edir.

Müalicə

Öd kisəsi xərçənginin müalicəsi cərrahidir. Xərçəngin mərhələsinə görə qərar verilir. Çox erkən mərhələlərdə öd daşı səbəbiylə, əməliyyat sonrası diaqnoz qoyulan xəstələrə başqa bir əməliyyat lazım olmazkən, 2 və 3cü mərhələdə əməliyyat edilir. Öd kisəsi xərçəngi yayıldığı zaman cərrahi əməliyyatın faydası olmaz.