Hepato-Pankreato-Biliyar Cərrah Prof. Dr. Mustafa Keremin veb saytına xoş gəlmişsiniz!
Telefon
+90 535 766 86 79
+994 51 657 91 53
Bazar ertəsi - Cümə
9:00 - 16:00
info@drmustafakerem.com
Öd kisəsi nədir?
Safra kesesi karnın sağ üst tarafında ve karaciğerin altında bulunur. Küçük, armut şeklinde safrayı depolayan organdır. Bu sıvı karaciğer tarafından yapılır. Çeşitli yağların ve vitaminlerin sindirimi ve emilimine yardımcı olur. Yemek yendiği zaman çeşitli uyaranlar safra kesesinin kasılmasına ve safranın safra yolu aracılığıyla 12 parmak bağırsağına (duodenum) ulaşmasına neden olur.Öd kisəsi qarının üst sağ tərəfində və qaraciyərin altında yerləşir.Kiçik, armud şəkilli ödü toplayan orqandır. Bu maye qaraciyər tərəfindən ifraz edilir.Müxtəlif yağlar və vitaminlərin həzminə və sorulmasına kömək edir. Qida qəbulu zamanı ifraz olunaraq 12 barmaq bağırsağa tökülür.
Öd daşları
Bir çox insanların öd kisəsiylə bağlı problemlərinin səbəbi öd daşlarıdır. Öd maddəsinin qatılaşaraq kristallaşması nəticəsində öd daşları əmələ gəlir. Yumurta böyüklüyündə olmaqla yanaşı, qum dənəcikləri qədər kişik ölçülü və palçıq halında da ola bilir.
Öd daşlarının növləri
Daşların çoxu xolesterinin kəskinləşməsi nəticəsində yaranır.Sirrozu və ya oraq hüceyrəli qan azlığı şikayəti olanlarda piqment daşları kimi tanınan qara və ya qəhvəyi rəngli daşlar görülə bilər.
Xolesistit nədir?
Öd daşları öd kanalını tıxadığı zaman öd kisəsində infeksiyaya səbəb olur. Bu vəziyyət xolesistit adlandırılır. Ürək bulanması, qusma, qarın və kürək ağrısına səbəb olur. Bakteriyalar öd kisəsi içində çoxalır. Əgər nəfəs aldıqda ağrılar şiddətlənir, qarının sağ yuxarı tərəfinə və arxaya doğru yayılırsa öd kisənizdə infeksiya var deməkdir.
Xolesistit diaqnozu
Əgər həkiminiz öd kisəsi ilə bağlı probleminiz olduğunu düşünürsə qan təhlili və abdomenal USM müayinələri tələb edər. Lazım olduqda qaraciyər funksiyalarına da baxılır. Həmçinin birbaşa qarın boşluğu rentgen müayinəsi də tələb oluna bilər.
Xolesistitin müalicəsi
Öd kisəsi daşlarının bəzilərində heç bir şikayət olmaz və səssiz daşlar kimi tanınır. Şikayətlər varsa öd kisəsi çıxarılmalıdır. Bu prosesə xolesistektomiya deyilir. Əgər çox ciddi problem yoxdursa bu proses ümumiyyətlə laparoskopik üsulla aparılır. Öd kisəsinin olmaması ciddi həzm sistemi problemi yaratmaz.
Qadınlar risk faktorudurmu?
Araşdırmalar estrogen hormonunun xolesterin daşlarına səbəb olduğunu göstərir. Bu qadın hormonu öd tərkibindəki xolesterin sıxlığını artırır. Həmçinin hamiləlik dövründə öd kisəsində palçıqlaşmağa və ödün intensivləşməsinə səbəb olur. İntensivləşmiş öd isə öd kisəsində daşlara səbəb olur.
İrsi faktor
Ailənizdə öd daşı olanlar varsa sizdə də, öd daşı olma ehtimalı yüksəkdir. Tədqiqatlar genetik amillərin xolesterin üzərində fəal rolu olduğunu göstərir.
Artıq çəki
Artıq çəkiniz varsa orqanizminiz daha çox xolesterin istehsal edərək öd daşı əmələ gəlməsinə səbəb olar. Həmçinin lazım olduğu kimi çalışmayan daha böyük öd kisəsinə də sahib ola bilərsiniz. Çəkinizin çoxu bud və baldırda deyil, belinizdə toplanıbsa, öd daşınız olma ehtimalı yüksəkdir.
Sürətlə arıqlamaq
Bariatrik əməliyyatlar və çox aşağı kalorili pəhrizlər öd daşına səbəb ola bilər. Velosipedə minmə - çəki atma və təkrar geri qazanmaq - əlavə problemlər yarada bilər. Ən etibarlı arıqlama ayda 2-3 kq çəki verdirən üsullardır.
Qidalanma
Xolesterin və yağ nisbəti yüksək olan yeməklər öd daşı yaranma şansınızı artıra bilər.Pəhrizinizdə lifli qidalar yoxdursa və ağ çörək , ağ düyü kimi karbohidratlı qidalar qəbul edirsinizsə, öd kisəsi problemləriniz daha yüksəkdir.
Dərmanların rolu
Medikamentoz dərmanlar və hormon replasman müalicəsi hədsiz estrogenlə zəngin olduğu üçün, öd daşları olma şansınızı artıra bilər. Ayrıca xolesterini aşağı salmağa yardımçı olan fibratlar adlanan dərmanlar öd kisənizdə xolesterin miqdarını artıraraq öd daşına səbəb ola bilər.
Şəkər xəstəliyi
Diabetə bağlı böyrək zədələnməsi varsa qanda triqliserid səviyyəsi yüksələrək öd daşı əmələ gəlmə riskini artırar. Həmçinin diabet zamanı öd kisəsi infeksiya halında normala görə çox az ağrı hiss edilər. Bu hal xəstələrin həkimə müraciətini azaldır. Nəticədə isə ağırlaşmalar artar.
Tədbirlər
Öd daşı riski, 40 yaşını keçdikdən sonra daha da artır, bundan qorunmaq üçün bir neçə şey edə bilərsiniz. Sağlam çəkidə qalın, lakin sürətli davranmayın və ya pəhrizə davam edin. Bol miqdarda lifli qida, zeytun yağı, balıq yağı kimi yağlarla qidalanın və dənli bitkilərdən olan buğdan istifadə etməyin. Məsələn, ağ çörək yerinə tam buğda çörəyi və ağ yerinə qəhvəyi düyü seçin.
Qazandığım Mükafatlar
Əmək sərf etmədən bir şeyə nail olmaq barədə düşünmək xəyalpərəstlikdan başqa bir şey deyildir!
